De regio IJsselland werkt enige tijd aan de transformatie van het jeugdstelsel. De totstandkoming van het Transformatieconvenant is een mijlpaal die bereikt is en gevierd mag worden. Dit heuglijk feit werd op 23 februari 2023 met de 18 aanbieders en de 11 gemeenten gevierd. Symbolische ondertekening vond plaats door een bestuurder van de aanbieders en een bestuurder van de gemeenten. 

Transformatieopgaven

Samen met gemeenten, aanbieders en andere partijen gaan we in 2023 deze afspraken vormgeven. Ook heeft de transformatie de afgelopen jaren vorm gekregen vanuit het landelijke transformatiefonds. Daarnaast sluiten we aan bij bovenregionale bewegingen op het gebied van transformatie. Voorbeelden daarvan zijn de ombouw van vastgoed in de SPUK-regelingen. Deze vragen een vertaalslag naar regionaal niveau.

Specifiek heeft transformatie een belangrijke plek gekregen in het inkooptraject dat in 2022 in regio IJsselland loopt. Binnen deze inkoop zijn 3 specifieke transformatieopgaven geformuleerd:

1. Normaliseren.

2. Ambulantiseren

3. Kleinschalig Gezinsgericht Wonen.

Voor het onderdeel normaliseren hebben de aanbieders die hebben ingeschreven een individueel plan van aanpak opgesteld. Echter, voor de opgaven Ambulantiseren en Kleinschalig gezinsgericht wonen is vastgesteld dat dit slechts in samenwerking met de diverse partijen en gemeenten kan worden gerealiseerd. Dat is de reden dat voor deze 2 opgaven is gekozen voor een convenant. Dit convenant ligt nu voor. 

In het convenant maken we afspraken over wat, hoe en met wie we gaan transformeren als het gaat om ambulantiseren en kleinschalig gezinsgericht wonen. Ook spreken we een set aan spelregels met elkaar af. Het convenant heeft als doel om een concretisering te maken in de grote beweging van de transformatie en tegelijkertijd biedt het een juridisch houvast in het kader van de raamovereenkomsten. 

Ambitie en doelstelling

De gezamenlijke ambitie die we met dit convenant afspreken is: In de regio IJsselland werken we aan de ambitie van 0 uit(huis)plaatsingen. Deze ambitie is een moreel doel. Dat betekent dat het alle partijen gezamenlijk de richting geeft en het de energie op gang brengt om hier zo veel mogelijk naar te streven. Vanuit onze visie willen we dat elk kind een thuis heeft. Als dat betekent dat een kind (tijdelijk) uit huis geplaatst moet worden, blijft die mogelijkheid bestaan.  

Met het ondertekenen van de overeenkomst conformeren alle systeempartijen en gemeenten zich aan de beschreven doelstellingen. Deze doelstellingen zullen eraan moeten bijdragen dat jeugdigen niet of zo weinig mogelijk uit huis- of verplaatst worden. Voor ‘ambulantiseren’ zijn de doelen om het aantal uit(huis)plaatsingen te verminderen en de duur van uithuisplaatsingen te verkorten. Voor ‘kleinschalig gezinsgericht wonen’ hebben we afgesproken dat het aantal voorzieningen op dit gebied groeit als alternatief voor bestaande woon- en leefgroepen die niet aan de definitie voldoen van de kleinschalige, gezinsgerichte woonvormen. 

Het convenant richt zich op jeugdigen waar een uit(huis)plaatsing dreigt of die al uit huis geplaatst zijn. Voor deze jeugdigen dienen de partijen ambulante of kleinschalig gezinsgerichte alternatieven te ontwikkelen.

Ambulantiseren

We focussen op het versterken van het gewone leven van jeugdigen (normaliseren). Dat maakt het ook wenselijk dat professionals hun kennis naar de omgeving van het gezin brengen. Dáár zijn de oplossingen nodig. Met name de hulp aan gezinnen met complexe en meervoudige problemen kent vaak een lange geschiedenis van hulpverlening, waar hulp parallel en opeenvolgend heeft plaatsgevonden. Integrale samenwerking komt nog onvoldoende van de grond, terwijl dit in veel situaties noodzakelijk is. We zoeken daarom gezamenlijk naar meer ambulante en integrale mogelijkheden voor jeugdhulp (ambulantisering / integralisering). Wij willen het aantal (intensieve) ambulante trajecten laten stijgen met als doel het aantal uithuisverplaatsingen te verminderen of de duur van de uithuisplaatsing te verkorten.

Kleinschalig gezinsgericht wonen

We willen dat jeugdigen opgroeien in een gezin of in een situatie die zoveel mogelijk op ‘thuis’ lijkt. Als wonen in het eigen gezin toch niet mogelijk blijkt, is een alternatief gezin de best passende oplossing, in de vorm van een pleeggezin, gezinshuis, zorgboerderij of kleinschalig, gezinsgerichte woonvorm, zolang er maar een duurzame gezinsgerichte oplossing ontstaat. Niet voor alle jeugdigen is deze vorm van wonen al beschikbaar. Dat betekent dat we inzetten op het ontwikkelen van voldoende, gevarieerde en kleinschalige en gezinsgerichte woonvormen (met maximaal 6 jeugdigen) in de regio, waar de jeugdige zo lang als mogelijk kan wonen. Dit doen wij zo dicht mogelijk bij de origine “thuis” van deze jeugdigen, zodat zij altijd zoveel mogelijk gebruik kunnen blijven maken van hun eigen leef en ontwikkelomgeving.

Proces totstandkoming

Ter voorbereiding heeft een adviseursgroep bestaande uit vertegenwoordigers van aanbieders, gemeenten, het clientperspectief en RSJ IJsselland het convenant opgesteld. Er hebben twee bijeenkomsten plaatsgevonden met alle convenantpartijen en het regionaal Ambtelijk overleg is meerdere malen geïnformeerd en geraadpleegd. Op bestuurlijk niveau heeft een bestuurlijk overleg ter consultatie plaatsgevonden bestaande uit wethouders en aanbieders. 

Het Transformatieconvenant is door het Bestuurlijk Overleg RSJ IJsselland vastgesteld op 14 december 2022. 

Vervolg

Met dit convenant ligt er een stevige basis om samen verder te ontwikkelen. Er is in het proces van het opstellen van dit convenant vertrouwen in elkaar gevonden. Tegelijkertijd is het pas een startpunt: de realisatie vindt plaats in de echte wereld. Om het maximale uit de samenwerking te halen, hebben we afgesproken dat het proces een proces is van samen leren en ontwikkelen. Elk jaar wordt het convenant herijkt en aangepast als dat nodig blijkt.